بررسی واکنش عملکرد و اجزاء عملکرد ارقام گندم نان در شرایط محیطی مختلف

این تحقیق به منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ در مکان و واکنش ارقام و لاین های گندم به شرایط محیطی مختلف با استفاده از 20 لاین و رقم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و در3 مکان (اصفهان، کرمانشاه، ورامین) انجام شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای عملکرد دانه حاکی از وجود تفاوت معنی‌دار برای اثرات ژنوتیپ، مکان واثر متقابل ژنوتیپ در مکان بود. با توجه به معنی دار شدن اثرمتقابل ژنوتیپ در مکان، تجزیه پایداری عملکرد، با استفاده روش امی انجام شد. نتایج روش امی حاکی از این بود که بر مبنای نتایج اثر متقابل مولفه اصلی IPC1 ژنوتیپ‌های 5، 11 و 15 واکنش پایداری عمومی از خود نشان دادند و بر این اساس لاین‌های 4 و 10 دارای سازگاری خصوصی با محیط ورامین بودند. ژنوتیپ ‌13 سازگاری خصوصی به محیط اصفهان و ارقام مرودشت و کراس‌البرز سازگاری خصوصی به محیط کرمانشاه داشتند. تجزیه پایداری اجزاء عملکرد با استفاده از ضریب تغییرات محیطی فرانسیس و کاننبرگ نشان داد, صفت وزن هزار دانه با کمترین ضریب تغییرات محیطی (C.V) پایدارترین صفت بوده، لذا در برنامه های به نژادی می تواند مورد توجه باشد.